نقرس

برخلاف تصور عوام، نقرس شاه و گدا، پولدار و فقیر نمی‌شناسد و به مصرف زیاد گوشت ربط چندانی ندارد و با رعایت موارد ساده‌ای در سبک زندگی می توانید از ابتلا به آن پیشگیری کنید. این بیماری از گذشته های دور به نام بیماری پادشاهان یا شاه بیماری ها خوانده شده است. شیوع آن 2/0 تا 3/0 در 1000 نفر بوده و عوامل ژنتیکی و محیطی نیز بر آن تأثیر دارد. در این مقاله از وب سایت دکتر ذاکری اطلاعات خوبی را در مورد نقرس، دلایل ابتلا و راههای درمان آن برایتان فراهم کرده ایم.

نقرس به دو شکل اولیه و ثانویه دیده می شود. رسوب کریستال های اسید اوریک در مفاصل موجب بروز التهاب شده و نقرس را ایجاد می کند. در بسیاری از موارد، اولین حمله بیماری به صورت درد شدید و تورم مفاصل می باشد. این درد به صورت درد حاد در اوایل صبح بوده، در مدت 24 ساعت به اوج خود می رسد، و درد به شکل ضربان دار است. در نوع مزمن بیماری، رسوب کریستال وجود دارد ولی به طور معمول، درد شدیدی دیده نمی شود مگر اینکه نوع حاد بر آن سوار شود.

در رادیوگرافی نقرس در نوع حاد، علامت خاصی دیده نمی شود و طبیعی است ولی در نوع مزمن و در رادیوگرافی علائم مشابه استئوآرتریت دیده می شود. تشخیص قطعی با یافتن کریستال های اورتی در مایع مفصلی داده می شود.

درمان حمله حاد شامل تجویز داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی، پردنیزولون و لشی سین است. در درمان هیپراوریسمی نیز از داروهایی مانند پروبنسید و آلوپورینول استفاده می کنند.

 

 

یک روز صبح از خواب بیدار می شوید و در مفاصل دست یا پایتان تورمی می‌بینید که به شدت درد می کند. با تعجب و ترس به قرمزی انگشت دست یا پایتان نگاه می کنید و وقتی پس از چند روز درد آن امانتان را برید به دکتر می روید. پس از آزمایش و معاینه، پزشک به شما می‌گوید که «نقرس» گرفته‌اید.

ممکن است با خودتان بگویید گوشت به این گرانی، ما سال به ماه هم نمی‌خوریم؛ پس چطور به نقرس مبتلا شده‌ایم که معروف شده بیماری پادشاهان است و به دلیل زیاده‌روی در خوردن گوشت، آدم‌های ثروتمند را گرفتار می‌کند؟!
اما بهتر است بدانید که نقرس شاه و گدا یا پولدار و فقیر نمی‌شناسد و ربط چندانی هم به فقط مصرف زیاد گوشت ندارد.

نقرس چیست؟ 

هنگامی که اسید اوریک خون افزایش پیدا می‌کند، باعث تشکیل و سپس رسوب کریستال‌هایی در قسمت‌های مفصلی اندام یا بافت‌های همبند می‌شود که درد، التهاب، تورم، و حتی قرمزی را در یک یا چند مفصل در پی دارد. به طور معمول، این مفاصل ناحیه پاشنه، قوزک و زانوی پا یا آرنج، مچ و انگشتان دست را در بر می گیرد، هر چند که در طول مدت ابتلا، تقریباً در تمام نواحی مفصلی، استخوانی و ماهیچه‌ای علائم بیماری مشاهده می شود و در نتیجه، درد و التهاب مفصلی ایجاد شده نوعی آرتریت را در فرد ایجاد می کند که در واقع خودش نیز یکی از انواع رماتیسم به شمار می‌آید اما این بیماری رماتیسمی در میان مردم بیشتر با عنوان نقرس معروف است.

گفته می‌شود که مردان حدود ۹ برابر زنان در دوره‌ای از عمر خود گرفتار نقرس خواهند شد و تعداد کمی از زنان که به این بیماری مبتلا می‌شوند درد و التهاب آن را پیش از یائسگی تجربه خواهند کرد.

چرا به  نقرس مبتلا می شویم؟

با تجزیه خوراکی‌های دارای پروتئین در بدن ماده‌ای شیمیایی به نام پورین ایجاد می‌شود که اسید اوریک را در خون بالا می‌برد. در افرادی که متابولیسم یا سوخت‌وساز بدنیشان نمی‌تواند با دفع اسید اوریک حاصل از تجزیه مواد پروتئینی به درستی کنار بیاید، موارد ابتلا به نقرس بیشتر می‌شود، زیرا بلورهای تشکیل‌شده راهی برای دفع کامل از بدن پیدا نمی‌کنند و در فضای خالی مفاصل رسوب کرده و در آنجا باقی می‌مانند.

در این حالت ممکن است هیچ علامتی دال بر ابتلا بروز نکند و فقط اسید اوریک فرد بالا برود و فرد هیچ دردی احساس نکند؛ اما وقتی سلول‌هایی که وظیفه مراقبت از ایمنی بدن را دارند در  این خصوص واکنش نشان دهند، برای هشدار به شخص، برای رفع مشکل ایجاد شده وارد عمل می‌شوند و التهاب و درد را با ترشح ماده‌ای به نام پروستاگلاندین در مفصل رسوب‌گرفته از بلورهای گفته شده فعال می‌کنند. حال این مرحله که هیچ علامتی نداشت، به مرحله نقرس یا آرتریت حاد تبدیل می‌شود و در نتیجه، درد، تورم و حساسیت به لمس در نواحی مفصلی ایجاد می‌شود.

نحوه تشخیص نقرس

به طور معمول، پزشکان برای تشخیص این بیماری پس از بررسی علائم اولیه، برای فرد آزمایش تجویز می‌کنند تا با بررسی نتایج دو آزمایش تشخیص خود را بهتر بررسی کنند و به نتیجه برسند:

1. تست مایع مفصلی که در آن مقداری از مایع درون مفصل را با استفاده از سرنگ می‌کشند تا وجود یا عدم وجود رسوبات کریستال در آن را از طریق میکروسکوپ بررسی کنند.
2. آزمایش خون که با انجام آن میزان اسید اوریک خون بررسی می‌شود؛ البته باید توجه داشته باشید که بالا بودن اسید اوریک همیشه و در همه افراد به ابتلا به بروز نقرس منتهی نمی‌شود. بلکه ممکن است اشخاصی هم به این بیماری مبتلا شوند که وضعیت اسید اوریک‌شان در حد طبیعی باشد یا حتی برعکس، کسانی هم وجود داشته باشند که اسید اوریک در خونشان زیاد باشد و در طول عمر خود هیچ گاه به این بیماری مبتلا نشوند.

 

چگونگی پیشگیری از نقرس

حتماً زیاد شنیده‌اید که بهترین کار قبل از درمان، پیشگیری است. برای پیشگیری از ابتلا به بیماری نقرس همین که علت آن و عواملی را که باعث افزایش خطر می‌شوند بدانید کافیست؛ اما برای اینکه یک راه‌حل جامع در اختیارتان بگذاریم تا اطلاعات بهتری را در این خصوص به دست آورید، در اینجا راه‌های پیشگیری از نقرس را به صورت دستورالعمل برایتان توضیح داده‌ایم که می‌توانید بخوانید:

1.       اصلاح رژیم غذایی

در اینجا قویاً تاکید می‌کنیم اگر رژیم غذایی مضر دارید، حتماً آن را اصلاح کنید. این کار نه تنها برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری بلکه برای پیشگیری از سایر بیماری‌ها هم مفید است. همواره سعی کنید از مصرف بیش از حد فست فود‌های پرچرب، گوشت قرمز و نوشیدنی‌های حاوی فروکتوز بالا خودداری کنید. بهتر است غذاهایی را که به افزایش اسید اوریک در خون شما منجر می‌شوند، شناسایی و ترک کنید.

2.       کنترل وزن

پس از اصلاح رژیم غذایی، اگر درست به دستورالعمل‌ها عمل کرده باشید، وزنتان به حالت ایدئال خواهد رسید. توجه داشته باشید که باید سعی کنید با ورزش اصولی و رژیم غذایی خوب چاقی و اضافه وزن خود را از بین ببرید. اضافه وزن خطرناک است و باید کنترل شود، زیرا می‌تواند منجر به ابتلا به بیماری‌های کبدی و مشکلات دیگر شود. همچنین استفاده از تمرینات هوازی و ذهنی برای سامان دادن به روح و جسم توصیه می‌شود.

3.       آب کافی

یکی دیگر از دلایلی که باعث افزایش اسید اوریک در خون می‌شود، از دست رفتن آب بدن است. تا جایی که امکان دارد سعی کنید از فعالیت در هوای گرم و سوزان خودداری کنید. پس از فعالیت و تحرک سنگین، حتما مقداری آب بنوشید و به بدن خود اهمیت دهید.

درمان غیردارویی بیماری نقرس با رژیم غذایی مناسب

داشتن رژیم غذایی مناسب برای نقرس ممکن است به کاهش میزان اسید اوریک در خون کمک کند. رژیم غذایی نقرس که در این بخش ارائه کرده‌ایم، درمان نیست اما ممکن است خطر حملات نقرس و پیشرفت آسیب مفصلی را کُندتر کنَد. به طور معمول، افراد مبتلا به نقرس که رژیم غذایی نقرس را دنبال می‌کنند برای کنترل درد و کاهش میزان اسید اوریک به دارو نیاز دارند.

 

رژیم غذایی نقرس برای کمک به این موارد طراحی شده است

• رسیدن به وزن سالم و عادات غذایی خوب
• اجتناب از مصرف برخی، اما نه همه، مواد غذایی حاوی پورین
• شامل برخی از غذاهایی است که می‌توانند سطوح اسید اوریک خون را کنترل کنند
• یک قاعده خوب، خوردن در مقادیر متوسط ​​غذاهای سالم است.

توصیه‌های طب سنتی برای رفع نقرس

در این قسمت چند توصیه و راهنمایی طب سنتی برای بیماری نقرس را برایتان توضیح داده ایم.

اجتناب از گوشت قرمز

مواد غذایی مانند جگر، قلوه، که سطوح پورین بالایی دارند و به باعث افزایش اسید اوریک خون می‌شوند، مانند: گوشت قرمز. محدود کردن مصرف گوشت گاو، گوسفند .

غذای دریایی

برخی از انواع غذاهای دریایی مانند ساردین‌ها و ماهیان دریایی پورین بسیار بالایی دارند. اما مزایای کلی ماهی ممکن است خطر ابتلا به نقرس را افزایش دهد. مصرف مقادیر متوسط ​​ماهی می تواند بخشی از رژیم غذایی نقرس باشد.

سبزیجات حاوی پورین بالا

در تحقیقات مشخص شده است که سبزیجات دارای پورین بالا مانند مارچوبه و اسفناج، خطر ابتلا به نقرس و حملات نقرس را تشدید نمی‌کنند. مصرف الکل، مشروبات الکلی باعث افزایش خطر ابتلا به نقرس خواهد شد.

غذاهای شیرین و نوشیدنی

محدود کردن یا اجتناب از مصرف غذاهای شیرین مانند غلات شیرین، محصولات نانوایی و آب نبات. محدود کردن مصرف آب میوه‌های طبیعی شیرین.

ویتامین ث

 ویتامین ث می‌تواند به کاهش میزان اسید اوریک کمک کند. در این مورد می‌توانید با پزشک خود مشورت کنید که آیا یک مکمل ۵۰۰ میلی گرم ویتامین ث در رژیم غذایی و برنامه غذایی مناسب است یا خیر.

قهوه

برخی تحقیقات نشان داده است که نوشیدن قهوه در حد اعتدال، به ویژه قهوه کافئین معمولی، می‌تواند با کاهش خطر ابتلا به نقرس ارتباط داشته باشد. شاید در این مورد نوشیدن قهوه ممکن است مناسب باشد، اما اگر بیماری دیگری دارید، در مورد اینکه چقدر قهوه برایتان مناسب است با پزشک صحبت کنید.

گیلاس

شواهدی وجود دارد که خوردن گیلاس با کاهش خطر ابتلا به نقرس همراه است.